Trong năm vừa qua, thế giới đã chứng kiến nhiều sự kiện và thay đổi có tác động sâu rộng đến quyền của cộng đồng LGBTQIA+. Những bước tiến đáng kể đã được ghi nhận trong việc nâng cao nhận thức và thúc đẩy sự đồng thuận xã hội về sự bình đẳng, nhân quyền cho tất cả mọi người. Đằng sau những thành công này là sự nỗ lực không ngừng của các nhà hoạt động, tổ chức và cá nhân dám đứng lên vì một tương lai công bằng và bao dung hơn. Bên cạnh đó, còn có những bước lùi rõ rệt, những đạo luật hà khắc ở Iraq hay Georgia lại siết chặt quyền con người của cộng đồng LGBTQIA+. Hãy cùng phòng khám SHP điểm qua 6 sự kiện nổi bật trong năm 2024 này nhé.
1. THÁI LAN HỢP PHÁP HÓA NÔN NHÂN ĐỒNG GIỚI
Thái Lan chính thức trở thành nơi thứ 3 ở châu Á công nhận hôn nhân đồng giới, sau Đài Loan và Nepal. Luật mới thay thế các thuật ngữ truyền thống như “nam”, “nữ”, “vợ” và “chồng” bằng các từ ngữ trung tính về giới, đồng thời trao quyền nhận con nuôi và quyền thừa kế cho các cặp đôi đồng giới. Đây là bước tiến lịch sử hướng tới quyền bình đẳng ở Thái Lan.
GS.TS Nguyễn Anh Trí, Đại biểu Quốc hội Tp.Hà Nội, Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật Chuyển đổi giới tính. Ảnh: quochoi.vnChiều 12/9/2024, tại Phiên họp thứ 37, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Việt Nam cho ý kiến về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Trong đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất không đưa dự án Luật Chuyển đổi giới tính vào chương trình; giao Ủy ban Xã hội và Ủy ban Pháp luật phối hợp lấy ý kiến Chính phủ và Trưởng ban soạn thảo bằng văn bản, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc, báo cáo Quốc hội. Nhìn lại chặng đường đã qua, có thể thấy, trong suốt tiến trình xây dựng Luật Chuyển đổi giới tính, cộng đồng người chuyển giới, đa dạng giới cùng các đồng minh của mình vẫn luôn hiện diện và tham gia một cách tích cực trong khả năng của mình vào tiến trình. Mong rằng những cánh cửa mới sẽ ngày được mở ra thêm cho dù có khó khăn như thế nào, Luật chuyển đổi giới tính sớm được Việt Nam phê duyệt.3. HY LẠP – QUỐC GIA PHẦN LỚN THEO ĐẠO CƠ ĐỐC CHÍNH THỐNG GIÁO – HỢP PHÁP HÓA HÔN NHÂN ĐỒNG GIỚI 
Người ủng hộ LGBT+ ăn mừng tại thủ đô Athens sau khi quốc hội Hy Lạp thông qua dự luật, ngày 15/2. Ảnh: Reuters
Quốc hội Hy Lạp thông qua dự luật cho phép người đồng giới kết hôn, trở thành quốc gia Chính thống giáo đầu tiên làm điều này và tự hào trở thành quốc gia EU thứ 16 hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới. Đây là kết quả của hàng thập kỷ vận động quyền hôn nhân đồng giới của cộng đồng LGBT tại Hy Lạp.
Những người ủng hộ quyền của người chuyển giới ủng hộ Luật Tự Quyết bên ngoài tòa nhà Bundestag của Đức tại Berlin vào ngày 12 tháng 4 năm 2024. Ebrahim Noroozi/AP
Đức thông qua Đạo luật Tự quyết (Self-determination Act), cho phép người chuyển giới, phi nhị nguyên giới và liên giới tính thay đổi giới tính trên giấy tờ mà không cần đánh giá tâm lý hay quyết định của tòa, làm giảm đi rất nhiều chi phí và thủ tục phức tạp cho những người có mong muốn thay đổi giới tính trên giấy tờ. Luật mới của Đức gửi đi một thông điệp mạnh mẽ rằng những người chuyển giới vẫn tồn tại và xứng đáng được công nhận và bảo vệ.
5. IRAQ HÌNH SỰ HÓA HÀNH VI QUAN HỆ ĐỒNG GIỚI VÀ PHẪU THUẬT CHUYỀN ĐỔI GIỚI TÍNH
Người dân đốt áp phích mô phỏng cờ LGBTQ+ trong cuộc biểu tình ở thành phố Karbala, miền trung Iraq tháng 6/2023. Ảnh: AFP
Theo dự luật quốc hội Iraq thông qua ngày 27/4, các sửa đổi từ luật chống mại dâm năm 1988 sẽ cho phép tòa án kết án người có quan hệ đồng giới 10-15 năm tù. Dự luật cũng đặt ra mức án tối thiểu 7 năm tù đối với tội “khuyến khích” quan hệ đồng giới và 1-3 năm tù đối với những người đàn ông “cố tình” giả thành phụ nữ. Luật sửa đổi quy định chuyển đổi giới tính sinh học dựa trên “mong muốn và khuynh hướng cá nhân” là hành vi tội phạm. Người chuyển giới và bác sĩ thực hiện phẫu thuật chuyển đổi giới tính sẽ bị phạt ba năm tù.
Dòng người biểu tình cho quyền lợi của cộng đồng LGBT ở Tbilisi, Georgia. (Nguồn: AP)
Các nhà lập pháp Georgia ngày 17/9 phê chuẩn dự luật về “giá trị gia đình và bảo vệ trẻ vị thành niên”, áp đặt các hạn chế trên nhiều phương diện đối với cộng đồng LGBTQIA+. Dự luật sẽ cung cấp cơ sở pháp lý cho chính quyền nhằm hạn chế các sự kiện Pride (cuộc diễu hành thường niên của cộng đồng LGBT), cờ cầu vồng LGBT ở nơi công cộng, cũng như kiểm duyệt chặt chẽ hơn đối với phim ảnh và sách liên quan. Quyền LGBT là một chủ đề nhạy cảm ở Georgia, bên cạnh hiến pháp cấm hôn nhân đồng giới, nhiều người cũng phản đối các mối quan hệ đồng giới. Trong những năm gần đây, những người tham gia các cuộc diễu hành Pride thường niên ở Tbilisi luôn bị người biểu tình chống LGBT tấn công.
Kết thúc một năm nhiều thăng trầm, chúng ta đã chứng kiến những tiến bộ quan trọng trong việc bảo vệ và tôn vinh quyền của cộng đồng LGBTQIA+. Mặc dù vẫn còn nhiều thách thức phía trước, nhưng sự đoàn kết và nỗ lực không ngừng của mọi người đã mang đến hy vọng về một tương lai tươi sáng hơn, nơi mà sự đa dạng và tình yêu đều được trân trọng và tôn vinh. Trong đó, phòng khám SHP tiếp tục là một không gian an toàn, bình đẳng và đồng hành với các bạn thuộc cộng đồng LGBTQIA+ tại Việt Nam.
Biên tập: Cát Hạt Tuấn
