Trạng thái HIV trung tính cho thấy tình trạng HIV của bất kỳ ai dù âm tính hay dương tính cũng không còn là vấn đề, nếu như họ được tiếp cận và sử dụng thuốc ARV để dự phòng hoặc điều trị.
Trạng thái HIV trung tính (Tiếng Anh: HIV Status Neutral) nói về tình trạng HIV trung lập, khi những người dương tính với HIV không thể lây nhiễm cho bất kỳ ai và những người âm tính với HIV không thể bị lây nhiễm.
Trạng thái này được ghi nhận do hiện nay thế giới đã có thuốc kháng HIV (ARV), giúp cho việc dự phòng lây nhiễm HIV trở nên hiệu quả và dễ dàng hơn. Thuốc ARV giúp người nhiễm HIV sống khỏe mạnh, hạn chế khả năng lây nhiễm HIV qua đường tình dục khi người nhiễm HIV đạt được trạng thái “không phát hiện HIV” trong máu, hay còn gọi Không phát hiện = Không lây truyền hay K=K. Bên cạnh đó, thuốc ARV cũng giúp dự phòng trước phơi nhiễm HIV, hay còn gọi là PrEP, được sử dụng ở những người có nguy cơ cao chưa bị nhiễm HIV. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, nếu điều trị dự phòng trước phơi nhiễm bằng thuốc kháng HIV sử dụng hàng ngày thì người có hành vi nguy cơ cao có thể hạn chế tới hơn 90% nguy cơ lây nhiễm HIV qua đường tình dục. Ngoài ra, hiện nay PrEP còn có thể sử dụng theo tình huống, người có hành vi nguy cơ cao chỉ sử dụng PrEP mỗi khi có hành vi nguy cơ, đảm bảo tính an toàn, hiệu quả và tiện lợi hơn trong giảm lây nhiễm HIV.
Do đó, chúng ta không còn quá lo sợ về tình trạng HIV của một người âm tính hoặc dương tính, vì chúng ta đã có thể chủ động sử dụng thuốc để dự phòng lây nhiễm nếu chúng ta chưa nhiễm HIV hoặc có thể điều trị HIV nếu chẳng may nhiễm HIV, để sống khỏe mạnh và không làm lây nhiễm HIV sang người khác. Vì vậy, trạng thái HIV trung tính cho thấy tình trạng HIV của bất kỳ một ai dù âm tính hay dương tính cũng không còn là vấn đề, nếu như họ được tiếp cận và sử dụng thuốc ARV để dự phòng hoặc điều trị.
Mô hình về trạng thái HIV trung tính được Văn phòng Y tế Thành phố New York, Hoa Kỳ phát triển, nêu bật một số thông điệp chính khác biệt so với quy trình chăm sóc HIV truyền thống. Mô hình mới này dự kiến các bước hướng đến tải lượng virut không thể phát hiện được cũng như các biện pháp dự phòng HIV hiệu quả (sử dụng bao cao su và sử dụng PrEP). Theo quy trình chăm sóc HIV truyền thống lập bản đồ hành trình của những người nhiễm HIV như một đường thẳng, từ chẩn đoán đến điều trị thành công. Mặc dù đây là một công cụ hữu ích để đo lường mỗi khu vực đang hoạt động như thế nào, nhưng nó không nêu bật được những nỗ lực quan trọng nhằm chấm dứt HIV.
Trong khi đó, với quy trình mới được đề xuất này, bước đầu tiên là mọi đối tượng cần được làm xét nghiệm HIV để biết tình trạng nhiễm HIV của họ. Những người có kết quả xét nghiệm âm tính nhưng có nguy cơ phơi nhiễm với HIV có thể tiếp cận các nguồn lực để ngăn ngừa HIV, bao gồm bao cao su và PrEP. Những người có kết quả xét nghiệm dương tính có thể sống khỏe mạnh và ngăn ngừa lây truyền HIV cho người khác bằng cách dùng thuốc và sử dụng bao cao su. Tóm lại, cho dù bạn là người âm tính với HIV hay dương tính với HIV, vẫn có những lựa chọn để giữ cho bạn và đối tác của bạn khỏe mạnh.
Hãy tham gia sinh hoạt định kỳ cùng chúng tôi để có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm, nói lên tiếng nói của bạn và học hỏi từ cộng đồng LGBT. Đăng ký là thành viên tại trang web: https://songhanhphuc.info/ để tham gia và chia sẻ bạn nhé.
Mạc Phi
Nguồn tham khảo:
1. Julie EM., Sarah LB., Qiang X., Kathleen S., Zoe E., Graham H., Benjamin T., Adriana A., Estella Y., Demetre D., (2018) Redefining Prevention and Care: A Status-Neutral Approach to HIV, Open Forum Infect Dis, 5(6):ofy097. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6016418/)
2. Cục Phòng, chống HIV/AIDS (http://vaac.gov.vn/trang-thai-hiv-trung-tinh-la-gi.html)
