Chất gây ảo giác (psychedelics, hallucinogens)
Các chất gây ảo giác là một nhóm các chất tác động tâm thần tạo ra những thay đổi trong nhận thức, tâm trạng và các quá trình nhận thức.
Chất gây ảo giác ảnh hưởng đến các giác quan, làm thay đổi suy nghĩ, cảm nhận về thời gian và cảm xúc. Chúng cũng có thể khiến người sử dụng bị ảo giác — nhìn hoặc nghe thấy những thứ không tồn tại hoặc bị bóp méo
Các chất gây ảo giác thường gặp
- LSD
- Nấm ma thuật (psilocybin)
- DMT
- NBLMes
- Ayahuasca
Khám phá các chất gây ảo giác với Bánh xe chất gây nghiện (Sử dụng hình ảnh trên website)
Chất gây ảo giác trông như thế nào?
Có nhiều loại chất gây ảo giác khác nhau. Một số chất được tìm thấy trong tự nhiên, trong cây, dây leo, hạt, nấm và lá. Những loại khác được sản xuất trong phòng thí nghiệm. Chúng có nhiều dạng bao gồm viên nén, giấy thấm, nấm khô, bột và bột kết tinh.
Các loại Chất gây ảo giác
- LSD (Lysergic acid diethylamide) được làm từ một chất được tìm thấy trong cựa của lúa mạch, là một loại nấm ở lúa mạch đen.
- Psilocybin là một chất tự nhiên được tìm thấy trong nấm và được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới.
- Mescaline có nguồn gốc từ cây xương rồng Mexico (Peyote) và San Pedro và tạo ra các hiệu ứng tương tự như LSD.
- DMT (Diemethyvianptamine) có cấu trúc tương tự như psilocin, một alkaloid được tìm thấy trong nấm psilocybin. Nó có thể được tổng hợp trong phòng thí nghiệm nhưng cũng là một thành phần tự nhiên của một số loài thực vật.
- 2C-B (4-Bromo-2,5-dimethoxyphenethylamine) là một loại chất gây ảo giác được tổng hợp lần đầu tiên vào năm 1974. 2C-B vừa là một chất gây ảo giác và entactogenic nhẹ.
- Peyote (Lophophora williamsii) là loài xương rồng gây ảo giác mạnh và nổi tiếng nhất, mặc dù là loài nhỏ nhất và phát triển chậm nhất. Thay vì phát triển lên trên để tạo thành một cột, nó phát triển như các “nút” thấp so với mặt đất. Nó đã được sử dụng bởi người Mỹ bản địa trong hơn 5000 năm.
- 25 [-x] -NBOMe (N-methoxybenzyl) là tên của một loạt các loại chất có tác dụng gây ảo giác. Các báo cáo chỉ ra rằng có một số phiên bản NBOMe khác nhau – tất cả đều có các hiệu ứng khác nhau.
Chúng được sử dụng như thế nào?
Chất gây ảo giác đã được sử dụng từ thời cổ đại bởi các nền văn hóa khác nhau trên khắp thế giới cho các liên tưởng thần bí và tâm linh của họ. LSD, nấm ma thuật, Mescaline và DMT thường được nuốt, hút hoặc hít. Nấm thường được ăn tươi, nấu chín hoặc ủ thành ‘trà’.
Đôi khi, chúng có thể được trộn với thuốc lá hoặc cần sa và hút. Mescaline thường được nuốt. Cây Peyote có thể được nghiền thành bột và được hun khói bằng cần sa hoặc thuốc lá. Các nút cũng có thể được nhai hoặc ngâm trong nước để tạo ra chất lỏng.
Hầu hết các dạng NBOMe đều không hoạt động nếu dùng đường nuốt, và các phương pháp phổ biến nhất để hấp thu chúng là ngậm dưới lưỡi, ngậm vào má hoặc hít.
Nói chung, những người sử dụng chất gây ảo giác không sử dụng chúng một cách thường xuyên mà là những dịp có thể cách nhau vài tuần hoặc vài tháng.
Ảnh hưởng của chất gây ảo giác
Không có mức độ sử dụng thuốc an toàn. Sử dụng bất kỳ loại chất nào luôn có một số rủi ro. Điều quan trọng là phải cẩn thận khi dùng bất kỳ loại chất nào.
Chất gây ảo giác ảnh hưởng đến mọi người theo cách khác nhau, dựa trên:
- Tình trạng sức khỏe, chiều cao, cân nặng
- Người đó đã quen với việc sử dụng chất đó chưa
- Có sử dụng chất nào kèm theo không
- Liều lượng sử dụng
- Độ nặng của chất (có thể thay đổi theo mỗi lần sử dụng)
Tác động của Chất gây ảo giác có thể kéo dài vài giờ và thay đổi đáng kể, tùy thuộc vào loại ảo giác cụ thể. Những triệu chứng có thể gặp bao gồm:
- Cảm giác hưng phấn
- Cảm giác thư thái và hạnh phúc
- Nhìn và nghe thấy những thứ không có thật
- Nhầm lẫn và khó tập trung
- Chóng mặt
- Mờ mắt
- Sự vụng về
- Nhịp tim nhanh hoặc không đều
- Thở gấp
- Nôn mửa
- Đổ mồ hôi và ớn lạnh
- Tê dại.
Tác động của tâm trạng và môi trường
Các loại chất tác động tâm thần có các tác động khác nhau tùy thuộc vào tâm trạng của một người (thường được gọi là ‘set’) hoặc môi trường họ đang ở (setting’).
“Set”: trạng thái tâm trí của một người, những lần tiếp xúc với chất trước đó, và kỳ vọng về những gì sắp xảy ra. Ví dụ, cảm giác căng thẳng hoặc lo lắng trước khi sử dụng ma túy ảo giác có thể dẫn đến trải nghiệm khó chịu (chuyến đi tồi tệ – bad trip).
“Setting”: môi trường sử dụng ma túy gây ảo giác – đó có phải là môi trường quen thuộc không, những người cùng tham gia, ở trong nhà hay ngoài trời, loại âm nhạc và ánh sáng. Ví dụ: sử dụng Chất gây ảo giác trong một môi trường yên tĩnh và thư thái có thể dẫn đến hoặc góp phần vào trải nghiệm thú vị nhưng ở một nơi ồn ào, đông đúc có thể dẫn đến trải nghiệm tiêu cực.
Giữ tinh thần thoải mái, với những người bạn đáng tin cậy và một môi trường an toàn trước khi dùng chất gây ảo giác sẽ giảm nguy cơ có một chuyến đi tồi tệ.
Những chuyến đi tồi tệ – bad trips
Đôi khi bạn có thể trải qua một ‘chuyến đi tồi tệ’, đó là những ảo giác đáng sợ và đáng lo ngại. Điều này có thể dẫn đến hoảng loạn và hành vi không thể đoán trước, như chạy qua đường hoặc cố gắng tự tử.
Nếu bạn sử dụng một lượng lớn chất, hoặc các chất có tác động mạnh, bạn có thể gặp phải tác động tiêu cực của ảo giác.
Hồi tưởng
Ảnh hưởng lâu dài phổ biến nhất của việc sử dụng Chất gây ảo giác là ‘hồi tưởng’. Hồi tưởng là một trải nghiệm lại của chất và có thể xảy ra vài ngày, vài tuần, vài tháng và thậm chí nhiều năm sau đó.
Hồi tưởng có thể được kích hoạt khi sử dụng các loại chất khác hoặc do căng thẳng, mệt mỏi hoặc hoạt động thể chất. Trải nghiệm hồi tưởng có thể từ dễ chịu đến cảm giác lo lắng nghiêm trọng. Chúng thường sống động và kéo dài trong một hoặc hai phút.
Sử dụng chất gây ảo giác cùng với các loại chất khác
Tác động của việc sử dụng đồng thời chất gây ảo giác với các loại chất khác, bao gồm rượu, thuốc kê đơn, thường không thể đoán trước được.
Sử dụng Chất gây ảo giác với chất kích thích làm tăng tác dụng của chất kích thích, làm tăng nhịp tim hơn nữa và khiến cơ thể bị căng thẳng tột độ. Chất kích thích cũng có thể làm tăng lo lắng, dẫn đến trải nghiệm tiêu cực.
Sử dụng chất gây ảo giác với benzodiazepine có thể làm tăng lo lắng, buồn bã và nhịp tim nhanh.
Giảm tác hại
Sử dụng bất kỳ loại chất nào đều luôn có rủi ro.
Nếu bạn quyết định sử dụng Chất gây ảo giác, cần cân nhắc những điều sau đây:
- Rất khó để dự đoán sức mạnh và tác động của Chất gây ảo giác (ngay cả khi chúng đã được sử dụng trước đó), vì sức mạnh và hiệu lực có thể thay đổi theo từng đợt
- Những người có vấn đề sức khỏe tâm thần hoặc tiền sử gia đình có rối loạn tâm thần nên tránh sử dụng Chất gây ảo giác
- Dùng chất gây ảo giác trong một môi trường quen thuộc với sự đồng hành của những người được biết đến và tin cậy có thể làm giảm bớt bất kỳ hiệu ứng cảm xúc khó chịu nào. Sự lo lắng có thể được chống lại bằng cách hít thở sâu và đều đặn khi ngồi xuống.
Sử dụng Chất gây ảo giác có thể nguy hiểm hơn khi:
- Dùng kết hợp với rượu hoặc các loại ma túy khác, đặc biệt là các chất kích thích như methamphetamine (ma túy đá) hoặc thuốc lắc
- Lái xe hoặc vận hành máy móc hạng nặng
- Cần phán đoán hoặc phối hợp vận động
- Ở một mình (trong trường hợp cần hỗ trợ y tế).
- Có vấn đề sức khỏe tâm thần
Sự phụ thuộc và dung nạp
Hầu hết các chất gây ảo giác đều tạo ra sự dung nạp nhanh chóng, có nghĩa là bạn cần dùng liều lượng lớn hơn để đạt được hiệu quả tương tự. Sự lệ thuộc tâm lý có thể xảy ra đối với một số người.
Không thấy sự lệ thuộc về thể chất đối với Chất gây ảo giác, có nghĩa là không có triệu chứng cai ngay cả khi sử dụng chúng trong một thời gian dài.
Link bài viết tham khảo: https://adf.org.au/drug-facts/psychedelics/#wheel