Kết quả nghiên cứu được đăng tải trên Tạp chí Science ngày 03/2/2022 cho thấy loại biến chủng vi rút HIV mới mang tên VB có độc lực cao, khả năng lây lan nhanh và tác động xấu đến sức khỏe của người nhiễm.

Dựa trên nghiên cứu Beehive thu thập các mẫu đối tượng từ khắp Châu Âu và Uganda, biến thể VB đầu tiên được xác định ở 17 đối tượng dương tính với HIV. Sau khi phát hiện có 15 người nhiễm biến thể VB trên tổng số 17 đối tượng đều thuộc quốc tịch Hà Lan, các nhà nghiên cứu đã tiếp tục tiến hành phân tích dữ liệu với nhóm thuần tập gồm hơn 6.700 người dương tính với HIV tại Hà Lan. Điều này đã giúp họ xác định thêm 92 trường hợp nhiễm biến thể mới này của HIV, nâng tổng số đối tượng lên 109. Thông qua phân tích các mô hình biến đổi gen di truyền giữa các đối tượng nghiên cứu, các nhà dịch tễ học ước tính rằng biến thể VB xuất hiện vào cuối những năm 1980 và 1990 tại Hà Lan, sau đó lây lan nhanh hơn so với các biến thể HIV khác trong những năm 2000 và giảm dần kể từ năm 2010.

Các cá nhân nhiễm biến thể VB có những đặc điểm tiêu biểu của người nhiễm HIV tại Hà Lan bao gồm tuổi, giới tính, phương thức lây truyền nghi ngờ. Điều này ngụ ý khả năng lây truyền nhanh chóng của biến thể VB là do đặc tính của bản thân vi rút chứ không phải do thể trạng của người mang vi rút.

Biến thể VB của HIV chứa đến 500 đột biến khác nhau so với virus ban đầu 

(Nguồn ảnh: https://www.ox.ac.uk/news/2022-02-04-new-highly-virulent-and-damaging-hiv-variant-discovered-netherlands)

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy có sự khác biệt đáng kể giữa các trường hợp nhiễm biến thể VB so với những cá nhân nhiễm các biến thể khác trước khi sử dụng liệu pháp điều trị ARV. Những người nhiễm biến thể VB có tải lượng vi rút trong máu cao hơn từ 3,5 đến 5,5 lần, làm gia tăng nguy cơ lây truyền vi rút cho người khác. Ngoài ra, do tổn thương hệ thống miễn dịch nên tốc độ suy giảm tế bào TCD4 xảy ra nhanh gấp đôi ở những người nhiễm loại biến thể này, khiến tình trạng nhiễm HIV của các cá nhân có nguy cơ cao tiến triển đến giai đoạn AIDS.

Các nhà khoa học khẳng định những trường hợp nhiễm biến thể VB có khả năng phục hồi hệ thống miễn dịch tương tự như việc nhiễm biến thể HIV khác, dựa vào các loại thuốc kháng retrovirus thế hệ tiếp theo; đồng thời, nhấn mạnh tầm quan trọng trong các hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) rằng những người có nguy cơ nhiễm HIV nên được tiếp cận sớm với các xét nghiệm chẩn đoán để đưa ra hướng điều trị kịp thời. Điều này nhằm hạn chế thời gian phá hủy của vi rút HIV lên hệ thống miễn dịch của mỗi cá nhân, giảm nguy cơ gây hại và ngăn chặn sự lây lan của HIV.

Do vậy, việc áp dụng các biện pháp dự phòng như tạo lập thói quen sinh hoạt lành mạnh; sử dụng bao cao su và chất bôi trơn khi quan hệ tình dục, duy trì mối quan hệ bạn tình 1-1; đăng ký sử dụng PrEP và tuân thủ PrEP đúng cách hay khám và làm xét nghiệm định kỳ đều được coi là các biện pháp bảo vệ bản thân hiệu quả trước biến chủng HIV mới.

Truy cập website: https://songhanhphuc.info/ để kết nối, chia sẻ và cập nhật các hoạt động của Phòng khám SHP.

Minh Anh

Tài liệu tham khảo:

1. New highly virulent and damaging HIV variant discovered in the Netherlands. ScienceDaily. https://www.sciencedaily.com/releases/2022/02/220203161151.htm. Accessed 14 Feb 2022.
2. Wymant C, Bezemer D, Blanquart F, Ferretti L, Gall A, Hall M, et al. A highly virulent variant of HIV-1 circulating in the Netherlands. Science. 2022;375:540–5.
3. Một biến thể HIV mới có độc lực cao và gây hại được phát hiện ở Hà Lan | Đại học Oxford. https://www.ox.ac.uk/news/2022-02-04-new-highly-virulent-and-damaging-hiv-variant-discovered-netherlands. Accessed 19 Feb 2022.