Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) là những bệnh lây truyền từ người này sang người khác qua quan hệ tình dục. Hành vi tình dục có thể lây bệnh bao gồm: quan hệ tình dục đường dương vật – âm đạo, dương vật – hậu môn, dương vật – miệng, miệng – hậu môn, thậm chí có thể lây qua đường hôn. Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn tìm hiểu về căn bệnh HIV/AIDS.

HIV là vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người, gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS). HIV tấn công hệ thống miễn dịch của cơ thể và làm cho cơ thể không còn khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh. Có thể kể đến như nhiễm trùng cơ hội, ung thư và một số bệnh khác, dẫn đến tử vong.

Hiện chưa có phương pháp điều trị khỏi bệnh. Trước đây, khi chưa có điều trị thuốc ARV, người nhiễm HIV có thể tiến triển thành giai đoạn cuối là AIDS trong vài năm. Hiện nay, người nhiễm HIV tuân thủ điều trị thuốc ARV trước khi bệnh tiến triển có thể sống khỏe mạnh gần như người không nhiễm.

Đường lây truyền

Bệnh HIV/AIDS lây qua ba con đường chính:

• Đường quan hệ tình dục: qua quan hệ tình dục hậu môn hoặc âm đạo không dùng bao cao su. Đặc biệt nguy cơ cao hơn trong quan hệ tình dục hậu môn.
• Đường máu: tiêm chích ma túy và dùng chung dụng cụ tiêm chích; truyền máu. Hoặc là dùng chung dụng cụ xăm mình và các chế phẩm của máu không được sàng lọc. Dùng chung dụng cụ xăm mình.
• Từ mẹ sang con: trong thời kỳ mang thai, chuyển dạ, khi sinh và qua sữa mẹ.

Diễn biến và triệu chứng

• Giai đoạn nhiễm HIV cấp tính thường diễn ra trong vòng 2-4 tuần sau khi nhiễm HIV. Trong giai đoạn này có thể gặp các biểu hiện của hội chứng nhiễm HIV cấp. Triệu chứng như sốt, viêm họng, nổi hạch, phát ban, mệt mỏi, đau mỏi cơ…, hoặc không có triệu chứng. Hầu hết xét nghiệm HIV thường sử dụng hiện nay là loại xét nghiệm tìm kháng thể. Mà thời kì này xét nghiệm kháng thể kháng HIV có thể vẫn âm tính, nhưng lại rất dễ lây nhiễm cho người khác do tải lượng vi rút trong máu cao.
• Giai đoạn không triệu chứng kéo dài trong nhiều năm, thường ổn định. Và không tiến triển thành AIDS nếu tuân thủ điều trị thuốc ARV hàng ngày.
• Giai đoạn HIV tiến triển bao gồm AIDS xảy ra vài năm sau khi nhiễm HIV nếu không được điều trị. Người bệnh mắc kèm theo các bệnh nhiễm trùng cơ hội, tiên lượng xấu và có thể tử vong.

Xét nghiệm HIV

Xét nghiệm sàng lọc do nhân viên y tế, nhân viên tiếp cận cộng đồng thực hiện hoặc do khách hàng tự xét nghiệm. Như test nhanh Alere combo, tự xét nghiệm INSTI, test dịch miệng OraQuick…

• Kết quả không phản ứng: không phát hiện HIV.
  Nếu nghi ngờ giai đoạn cửa sổ cần xét nghiệm lại sau 3 tháng.
  Nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, cần xét nghiệm định kì mỗi 6 tháng.
• Kết quả có phản ứng: nghi ngờ nhiễm HIV, cần được làm xét nghiệm khẳng định.

Xét nghiệm khẳng định nhiễm HIV chỉ thực hiện được tại một số phòng xét nghiệm nhất định. Các cơ sở được Bộ Y tế hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp phép xét nghiệm khẳng định nhiễm HIV.
Kết quả âm tính: không nhiễm HIV, nếu nghi ngờ giai đoạn cửa sổ cần xét nghiệm lại sau 3 tháng.
Kết quả không xác định: không xác định tình trạng nhiễm HIV, cần xét nghiệm lại sau 14 ngày.
Kết quả dương tính: khẳng định nhiễm HIV, được chuyển gửi đến các cơ sở điều trị HIV.

Điều trị ARV

Người có HIV sẽ được điều trị ARV (thuốc kháng vi rút HIV). Điều trị bằng cách uống thuốc mỗi ngày theo phác đồ của Bộ Y tế ban hành.

Việc tuân thủ điều trị thuốc có thể ức chế tối đa và lâu dài sự nhân lên của vi rút. Phục hồi miễn dịch, làm giảm nguy cơ mắc bệnh và tử vong liên quan tới HIV. Người có HIV tuân thủ điều trị đạt tải lượng vi rút trong máu dưới 200 bản sao/ml. Họ sẽ không lây bệnh cho người khác qua đường quan hệ tình dục.