TỐI ƯU HÓA CHIẾN LƯỢC PrEP VÀ XÉT NGHIỆM HIV CHO CỘNG ĐỒNG MSM TẠI ÚC, THÁI LAN VÀ TRUNG QUỐC

Ngày đăng: 29/10/2025 | Tác giả: Nguyễn Thành Nam

“Giữa những nỗ lực toàn cầu nhằm chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030, việc tối ưu hóa các chiến lược dự phòng HIV không chỉ là câu chuyện của y học – mà còn là bài toán về khả năng tiếp cận, chi phí và công bằng trong chăm sóc sức khỏe.”

Bức tranh nghiên cứu toàn cầu

Một nghiên cứu mô hình hóa quy mô lớn, được công bố trên The Lancet Global Health (2024), đã phân tích hơn 100.000 nam quan hệ đồng giới (MSM) tại ba quốc gia: Úc, Thái Lan và Trung Quốc.
Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá hiệu quả và chi phí của hai chiến lược dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP):

• PrEP uống hằng ngày, và
• Tiêm Cabotegravir tác dụng kéo dài (CAB-LA).

Kết quả nổi bật

🔹 Hiệu quả giảm lây nhiễm HIV (khi mở rộng PrEP uống đến 80% MSM có nguy cơ cao):

• Úc: giảm 8,1% ca nhiễm mới.
• Thái Lan: giảm 14,5%.
• Trung Quốc: giảm 26,4% trong vòng 40 năm.

🔹 Tần suất xét nghiệm HIV tối ưu nhất cho từng quốc gia:

• Úc: 6 tháng/lần
• Thái Lan: 12 tháng/lần
• Trung Quốc: 3 tháng/lần

🔹 Phân tích chi phí – hiệu quả:

• PrEP uống được xác định là chiến lược tiết kiệm chi phí nhất ở cả ba quốc gia.
• Tiêm CAB-LA giúp ngăn ngừa thêm tới 32,8% ca nhiễm (ở Trung Quốc), tuy nhiên chưa khả thi về kinh tế do giá thành cao.
  👉 Để CAB-LA đạt hiệu quả chi phí, giá thuốc cần giảm 50–90%, hoặc được phối hợp linh hoạt với PrEP uống.

Hàm ý chính sách và hướng đi bền vững

Nghiên cứu khẳng định rằng:

• Mở rộng tiếp cận PrEP uống, kết hợp với tần suất xét nghiệm HIV phù hợp theo từng quốc gia, là hướng đi hiệu quả và bền vững nhất hiện nay.
• CAB-LA có thể trở thành lựa chọn bổ sung trong tương lai, nếu chi phí được điều chỉnh hợp lý và có sự hỗ trợ về chính sách.
• Tăng cường xét nghiệm định kỳ, phát hiện sớm và mở rộng dịch vụ PrEP sẽ đóng vai trò then chốt trong mục tiêu của WHO – chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030 tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Góc nhìn từ SHP

Tại phòng khám SHP, chúng tôi tin rằng mỗi con số trong nghiên cứu không chỉ phản ánh hiệu quả y học, mà còn gợi mở một thông điệp nhân văn:

“Khi cộng đồng được tiếp cận PrEP dễ dàng hơn, chúng ta không chỉ bảo vệ sức khỏe – mà còn bảo vệ quyền được sống an toàn, được yêu và được tin tưởng.”

SHP cam kết tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng trong hành trình này —
từ tư vấn PrEP cá nhân hóa, xét nghiệm HIV định kỳ,
đến hỗ trợ tâm lý – hành vi, hướng tới một xã hội không còn kỳ thị và không còn HIV mới lây nhiễm.

📚 Nguồn:
Zhao R. et al. (2024). Optimising HIV pre-exposure prophylaxis and testing strategies in men who have sex with men in Australia, Thailand and China: a modelling study and cost-effectiveness analysis.
The Lancet Global Health.